Zapuszczenie korzeni w Dawidowie - ród Zielonków

Rodzina Zielonków była mocno związana z Dawidowem. Pierwsi Zielonkowie prawdopodobnie przybyli do Dawidowa w I połowie XVIII wieku. W księgach metrykalnych pierwszy wpis dotyczący tej rodziny pojawia się dopiero w 1739 roku, kiedy to Andrzej i Anna Zielonka ochrzcili swoją córkę Jadwigę. Jako że księgi metrykalne są prowadzone w Dawidowie od 1679 roku i w przeciągu 60 lat nie pojawia się tam wcześniej to nazwisko, stąd wnioskuje, że Andrzej był pierwszym z rodu Zielonków, który zamieszkał w Dawidowie. Być może ożenił się z pochodzącą z Dawidowa Anną i przyprowadził się tam. Małżeństwo to długo nie trwało, bowiem już w 1742 roku żoną Andrzeja jest Helena. Można przypuszczać, że Anna przedwcześnie zmarła. Andrzej Zielonka urodził się prawdopodobnie około 1709 roku. W 1745 roku Andrzejowi rodzi się syn Filip, a w księdze chrzcielnej ksiądz zapisał przed nazwiskiem Andrzeja łacińskie słowo mereus – tzn. zasłużony. Chodzi więc o jakieś szczególne wyróżnienie, podkreślenie zasług. Po raz pierwszy w księdze chrzcielnej w Dawidowie pojawia się takie sformułowanie. Przyznam, że nurtowało mnie rozwiązanie tej zagadki. Dlaczego nazwany został Andrzej Zielonka tytułem zasłużony? Oto moja hipoteza. Przypuszczam, że Andrzej pochodził z rodu Zielonków herbu Jastrzębiec z okolic Żytomierza. Być może jego ojcem albo krewnym był Teodor Zielonka (Zielunka) herbu Jastrzębiec miecznik żytomierski w latach 1717 – 1745. Teodor był członkiem konfederacji województwa ruskiego, zawiązanej 10 grudnia 1733 roku w obronie wolnej elekcji Stanisława Leszczyńskiego. Na ziemi lwowskiej mieszka na pewno od 1730 roku inny z rodu Zielonków Antoni, syn Teodora Zielonki i Joanny z Siemieńskich. Antoni Zielonka pełni odpowiedzialne funkcje państwowe na ziemi lwowskiej: od 1730 roku jest łowczym lwowskim, od 1735 roku stolnikiem lwowskim, starostą dołżańskim, towarzyszem pancernym. Uczestniczy w elekcji Stanisława Leszczyńskiego w 1733 roku oraz uczestniczy w obradach sejmu w 1748 roku. Przypuszczam, że Antoni i Andrzej byli braćmi, Andrzej młodszym.  Być może obaj przywędrowali na ziemię lwowską: Antoni do Lwowa a Andrzej do Dawidowa. Dodam tylko, że w rodzinie Zielonków często pojawiają się później u męskich potomków imiona Antoni i Andrzej.  

Pewną przesłanką może być fakt, że w 1749 roku król August III Sas udziela zgody na organizowanie jarmarku w Dawidowie. Proszę zwrócić uwagę, że rok wcześniej Antoni Zielonka, stolnik lwowski, jest na sejmie, być może w ramach rodzinnej protekcji udaje się „załatwić” królewski placet na jarmark dla wioski, w której mieszka jego krewniak, albo nawet brat Andrzej.

Po karierze „polityczno-samorządowej” Antoni Zielonka umiera w zapomnieniu po 1762 roku. Ważne funkcje pełni na terenie ziemi lwowskiej jego syn Michał Zielonka (zm. przed 27 marca 1786 r.), stolnik lwowski od 1761  r., podkomorzy  lwowski od 1765 roku, rotmistrz chorągwi, generał major kawalerii. W 1764 roku był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego z województwa ruskiego. Był posłem na sejm koronacyjny 1764 roku z ziemi lwowskiej.

Tak wygląda moja hipoteza, aby ją w pełni zweryfikować, należałoby odnaleźć w księgach chrzcielnych z Żytomierza powiązanie Andrzeja Zielonki z Teodorem lub Antonim.

Niemniej rodzina Zielonków głęboko zapuściła korzenie w Dawidowie, który był dla niej ukochanym domem w latach 1739-1946.
Autor: Dariusz Zielonka