Dawidów na wikipedii

Mały sukces! Udało się poszerzyć artykuł na temat Dawidowa w polskiej wersji wikipedii. Nie jest on wprawdzie doskonały, ale zrobiony został pierwszy krok ukazujący pełniejszą historię miejscowości naszych przodków.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Dawidów_(obwód_lwowski)
D.Z.

14 pułk Ułanów Jazłowieckich AK

Zgodnie z tzw. planem OSZ (odtwarzania sił zbrojnych) w Okręgu Lwów AK organizowano zawiązki przedwojennych oddziałów DOK VI, w tym także 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich, docelowo jako jednostki zmotoryzowanej, w praktyce – pieszej. Początkowo wiosną 1944 r. uformowano 1, 2 i 3 pluton w Dzielnicy Lwów-Wschód (rejon lasów winnickich). Tak powstały oddziały leśne 14 pułku ułanów. Liczyły one pierwotnie 32 żołnierzy AK, którzy z powodu dekonspiracji musieli opuścić Lwów. Wkrótce dołączyli do nich ochotnicy z okolic miasta, a także Polacy wcieleni do armii niemieckiej, którym udało się zdezerterować.
Dowódcą mianowano por Andrzeja Adama de Myszkę Chołoniewskiego a jego zastępcą został kapitan Dragan Sotirovič ps. "Draża" , oficer przedwojennej armii Królestwa Jugosławii, który zbiegł z niewoli niemieckiej i dzięki polskiemu podziemiu ukrywał się we Lwowie W maju 1944 oddziały leśne 14 pułku liczyły już około 100 żołnierzy. Ważnym zadaniem ułanów była obrona mieszkańców podlwowskich wsi przed napaścią Ukraińskiej Powstańczej Armii, realizującej plan depolonizacji Małopolski Wschodniej poprzez czystki etniczne. Ze zbliżaniem się frontu oddziały AK rozpoczęły przygotowania do akcji Burza. W lipcu 14 Pułk Ułanów miał już 6 szwadronów, w trzy w stadium organizacji. Razem liczył 827 żołnierzy uzbrojonych w 7 rkm, 17 pm, 246 kbk, 130 pistoletów, 745 granatów ręcznych i 6 granatników przeciwpancernych.
Ułani jazłowieccy wzięli udział w kilkudniowych walkach o Lwów (22 – 27 lipca 1944). Po zajęciu miasta sowieci rozbroili i aresztowali tysiące żołnierzy lwowskiej AK. Wśród zatrzymanych był także ranny kpt. Draża Sotirovič, świeżo odznaczony przez dowództwo AK Krzyżem Virtuti Militari V klasy. Zdołał on jednak uciec i dołączyć do tych ułanów, którzy uniknęli niewoli.
Resztki pułku ukryły się w okolicach Brzozowa, skąd część ludzi z kpt. Drażą przeszła wiosną 1945 na Dolny Śląsk, a stamtąd do amerykańskiej strefy okupacyjnej. Pozostali żołnierze 14 pułku walczyli z sowietami. 26 czerwca 1945, po ostatnim starciu pod Domaradzem oddział został rozwiązany.
Na Cmentarzu Parafialnym w Biłce Szlacheckiej, obecnie południowo-wschodniej dzielnicy Lwowa poległo i zostało pochowanych 7 Ułanów Jazłowieckich Armii Krajowej, na Pasiekach 5, Biłce Szlacheckiej 7, ponadto Ułani 14 Pułku AK chowani byli w: Dawidowie, Wólkach i in. miejscowościach, oraz we Lwowie zapewne 3 poległych lub straconych żołnierzy AK. Ktoś wie coś więcej na temat pochowanych ułanów na cmentarzu w Dawidowie?

Przesłanie ks. Grzegorza Paszko w 2009 r. do mieszkańców parafii Dawidów i ich potomków.

 

Ernest Teodor Breiter

22 października 1865 roku w Dawidowie urodził się Ernest Teodor Breiter, polski publicysta, niezależny socjalista, poseł do Rady Państwa XI kadencji. Syn Wacława, przedsiębiorcy robót kolejowych. Ukończył studia historyczne na uniwersytetach we Lwowie, Krakowie i Wiedniu. Breiter jest autorem m.in. biografii Władysława Opolczyka. Początkowo planował zostać nauczycielem, jednak został politykiem. Publikuje we Lwowie wiele broszur politycznych przeciw nadużyciom władzy i przeciw duchowieństwu (m.in. w założonym w 1895 roku tygodniku Monitor). Popadł w ostre konflikty z liderem polskich socjalistów Ignacym Daszyńskim. W latach 1918-19 był członkiem Ukraińskiej Rady Narodowej ZURL, jak również rządu Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej w Tarnopolu. Jako jedyny polski polityk poparł niepodległość Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. W związku z tym po przegranej wojnie polsko-ukraińskiej udał się na emigrację do Austrii, gdzie jest współpracownikiem emigracyjnego rządu Sydora Hołubowycza.  Zmarł w 1935 roku we Wiedniu.
Autor: Dariusz Zielonka

Kornel Ujejski w Dawidowie

Fundamentem sławy Kornela Ujejskiego u współczesnych i potomnych był poemat liryczny Maraton, który po raz pierwszy odczytany został na wieczorze literackim w lwowskim salonie A. Kołodzińskiego w 1845 roku i prawdopodobnie wkrótce potem na zebraniu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie. Maraton został napisany rok wcześniej w pod lwowskiej wsi Dawidów, dzierżawionej przez ojca Kornela. Zwycięstwo garstki Greków z najeźdźcą perskim pod Maratonem w 490 r. przed Chrystusem ukazana jest w nim jako zwycięstwo patriotyzmu, umiłowania wolności, godności narodowej i bohaterskiej woli walki ludu greckiego; stanowi wezwanie do wiary w triumf wartości moralnych nad materialną przemocą, w sens heroicznej ofiary. Poemat przyjęty entuzjastycznie przez uczestników zebrania w Ossolineum, krążył najpierw w odpisach, a w 1847 roku ukazał się w druku w „Bibliotece Naukowej Zakładu im. Ossolińskich”. Wielokrotnie wznawiany, wszedł do wypisów szkolnych i znany jest przez to wszystkim uczniom polskim, których uczył i uczy miłości ojczyzny. 

Kornel Ujejski urodził się 12 września 1823 roku we wsi Beremiany w powiecie czortkowskim (woj. tarnopolskie, od 1945 r. Ukraina). Początkowo uczył się w domu, od 1831 w Buczaczu u bazylianów, później we Lwowie. Pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej, która w roku 1839 roku zrezygnowała z majątku ziemskiego Beremiany, na rzecz dzierżawy wsi Dawidów, nabytej od dominikanów, w okolicach Lwowa. Usamodzielniwszy się zamieszkał w Lubszy w powiecie brzeżańskim (woj. tarnopolskie), gdzie powstał w 1846 roku cykl jego liryków zatytułowany Skargi Jeremiasza, cieszący się również wielką popularnością. W tymże samym roku Ujejski odwiedził w Zboiskach pod Lwowem swego przyjaciela, Józefa Nikorowicza, który zagrał mu świeżo skomponowany przez siebie utwór muzyczny – chorał. „Do głębi wzruszony – wyznał Ujejski – uniosłem tę muzykę w uchu i w duszy i jeszcze tego samego dnia napisałem do niej słowa”. Tak powstał ów słynny Chorał zaczynający się od słów „Z dymem pożarów, z kurzem krwi bratniej...”, który z głośników rozbrzmiewał w całej powstańczej Warszawie w 1944 roku. W roku 1858 Ujejski wziął w dzierżawę wieś Zubrzę pod Lwowem, gdzie gospodarował do 1880 roku. Tam napisał słynny cykl Listów spod Lwowa ogłoszony w 1860 roku oraz wiele wierszy, które wydał we Lwowie w kilku tomach. W 1893 roku społeczeństwo lwowskie uczciło siedemdziesiątą rocznicę urodzin poety uroczystym obchodem jubileuszowym. Ostatnie lata życia mieszkał Ujejski u syna w Pawłowie w pow. Złoczowskim (woj. tarnopolskie), gdzie zmarł 19 września 1897 roku i gdzie został pochowany.  
Autor: Dariusz Zielonka