Dawidów koło Lwowa: czerwca 2015

Naszym zamierzeniem jest chęć ocalenia od zapomnienia miejscowości z Kresów i jej bohaterskich mieszkańców - Dawidowa koło Lwowa. Zbieramy informacje o tej miejscowości i jej mieszkańcach od wieków tam zamieszkałych. Ludziach, którzy bronili tę ziemię przed tatarami, kozakami, Rosjanami i Niemcami i za nią ginęli. Bronili polskości pod zaborami. Uprawiali ją przez stulecia, a potem nagle w 1946 r. zostali z niej wypędzeni z ziemi i domostw w których mieszkali ich ojcowie. Strona uzupełniana jest na bieżąco z chwilą uzyskania nowych informacji. Wszystkich zainteresowanych prosimy o informacje dotyczące Dawidowa i ich mieszkańców. I zapraszamy do współtworzenia strony. Kontakt: dariussds@wp.pl

sobota, 27 czerwca 2015

Dominik Gulewicz, wójt Dawidowa

kartka do Dominika Gulewicza

dowód Dominika Gulewicza "Najman", wójta Dawidowa.

Treść na odwrocie pocztówki została napisana przez proboszcza parafii Dawidów ks. Stanisława Sadowskiego. Dominik Gulewicz był wtedy na wojnie (I wojna światowa w 1917 roku, poczta polowa - felddpost), a ks. Sadowski życzy mu zdrowia i szczęśliwego powrotu do rodzinnego domu, zapewniając o modlitwie w dawidowskim kościele. Na pocztówce znajduje się zdjęcie dawidowskiego kościoła. W/g relacji pani Heleny Krężelewskiej byli bardzo dobrymi przyjaciółmi. Poniżej dowód osobisty Dominika Gulewicza. Z tego dokumentu wynika, że w 1933 r. Dominik Gulewicz był naczelnikiem gminy. A na jednym z posiadanych innych dokumentów widnieje jego podpis z 1929 r.
Autor: Dariusz Zielonka

piątek, 26 czerwca 2015

Zapuszczenie korzeni w Dawidowie - ród Zielonków

Rodzina Zielonków była mocno związana z Dawidowem. Pierwsi Zielonkowie prawdopodobnie przybyli do Dawidowa w I połowie XVIII wieku. W księgach metrykalnych pierwszy wpis dotyczący tej rodziny pojawia się dopiero w 1739 roku, kiedy to Andrzej i Anna Zielonka ochrzcili swoją córkę Jadwigę. Jako że księgi metrykalne są prowadzone w Dawidowie od 1679 roku i w przeciągu 60 lat nie pojawia się tam wcześniej to nazwisko, stąd wnioskuje, że Andrzej był pierwszym z rodu Zielonków, który zamieszkał w Dawidowie. Być może ożenił się z pochodzącą z Dawidowa Anną i przyprowadził się tam. Małżeństwo to długo nie trwało, bowiem już w 1742 roku żoną Andrzeja jest Helena. Można przypuszczać, że Anna przedwcześnie zmarła. Andrzej Zielonka urodził się prawdopodobnie około 1709 roku. W 1745 roku Andrzejowi rodzi się syn Filip, a w księdze chrzcielnej ksiądz zapisał przed nazwiskiem Andrzeja łacińskie słowo mereus – tzn. zasłużony. Chodzi więc o jakieś szczególne wyróżnienie, podkreślenie zasług. Po raz pierwszy w księdze chrzcielnej w Dawidowie pojawia się takie sformułowanie. Przyznam, że nurtowało mnie rozwiązanie tej zagadki. Dlaczego nazwany został Andrzej Zielonka tytułem zasłużony? Oto moja hipoteza. Przypuszczam, że Andrzej pochodził z rodu Zielonków herbu Jastrzębiec z okolic Żytomierza. Być może jego ojcem albo krewnym był Teodor Zielonka (Zielunka) herbu Jastrzębiec miecznik żytomierski w latach 1717 – 1745. Teodor był członkiem konfederacji województwa ruskiego, zawiązanej 10 grudnia 1733 roku w obronie wolnej elekcji Stanisława Leszczyńskiego. Na ziemi lwowskiej mieszka na pewno od 1730 roku inny z rodu Zielonków Antoni, syn Teodora Zielonki i Joanny z Siemieńskich. Antoni Zielonka pełni odpowiedzialne funkcje państwowe na ziemi lwowskiej: od 1730 roku jest łowczym lwowskim, od 1735 roku stolnikiem lwowskim, starostą dołżańskim, towarzyszem pancernym. Uczestniczy w elekcji Stanisława Leszczyńskiego w 1733 roku oraz uczestniczy w obradach sejmu w 1748 roku. Przypuszczam, że Antoni i Andrzej byli braćmi, Andrzej młodszym. Być może obaj przywędrowali na ziemię lwowską: Antoni do Lwowa a Andrzej do Dawidowa. Dodam tylko, że w rodzinie Zielonków często pojawiają się później u męskich potomków imiona Antoni i Andrzej.

Pewną przesłanką może być fakt, że w 1749 roku król August III Sas udziela zgody na organizowanie jarmarku w Dawidowie. Proszę zwrócić uwagę, że rok wcześniej Antoni Zielonka, stolnik lwowski, jest na sejmie, być może w ramach rodzinnej protekcji udaje się „załatwić” królewski placet na jarmark dla wioski, w której mieszka jego krewniak, albo nawet brat Andrzej.

Po karierze „polityczno-samorządowej” Antoni Zielonka umiera w zapomnieniu po 1762 roku. Ważne funkcje pełni na terenie ziemi lwowskiej jego syn Michał Zielonka (zm. przed 27 marca 1786 r.), stolnik lwowski od 1761 r., podkomorzy lwowski od 1765 roku, rotmistrz chorągwi, generał major kawalerii. W 1764 roku był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego z województwa ruskiego. Był posłem na sejm koronacyjny 1764 roku z ziemi lwowskiej.

Tak wygląda moja hipoteza, aby ją w pełni zweryfikować, należałoby odnaleźć w księgach chrzcielnych z Żytomierza powiązanie Andrzeja Zielonki z Teodorem lub Antonim.

Niemniej rodzina Zielonków głęboko zapuściła korzenie w Dawidowie, który był dla niej ukochanym domem w latach 1739-1946.
Autor: Dariusz Zielonka

środa, 24 czerwca 2015

Kurs wyrobu kwiatów sztucznych

Liga pomocy przemysłowej we Lwowie działała także w Dawidowie. Z ich sprawozdania: "Starania o rozwinięcie przemysłu domowego wyrobu kwiatów sztu c z n y c h — rozpoczęliśmy w miesiącu marcu 1910 r. urządzeniem k u r s u wyrobu kwiatów sztucznych we wsi Dawidowie kóło Lwowa. Mamy zamiar stworzyć tam ognisko produkcyjne dla tańszych gatunków kwiatów sztucznych dla celów kościelnych, dla wyrobu wieńców pogrzebowych i t. d". Sprawozdanie z działalności Ligi Pomocy Przemysłowej, Lwów 1910, s. 11.

"Z inicyatywy jednego z członków komitetu został urządzony we Lwowie przez Ligę Pomocy przemysłowej kurs wyrobu kwiatów sztucz n y c h dla miejscowych chętnych dziewcząt.— Kurs ten trwał przez przeciąg, czterech tygodni, poczem odbywała się dalej nauka wyrobu kwiatów sztucz nych, na miejscu w Dawidowie, przez nauczycielkę przysłaną przez Ligę P. p. W najkrótszym czasie wyrób kwiatów sztucznych zostanie rozszerzony na całą okolicę i w tym celu została wprowadzona nauka wyrobu kwiatów sztucznych w miejscowej szkole ludowej, tudzież zorganizowaną zostanie Spółka produkcyjna wyrobu sztucznych kwiatów."

S. 91-92

Dawidów. Komitet filialny T. P. p. zawiązany dnia 26. stycznia, 1910 roku. — Członków 12.
Przewodn.: Bieńkowski Józef, kier. szkoły, Ks. W o j t o w i c z Wojciech, administrator,
Kokocińska Leontyna, nauczycielka, Szeremeta Tomasz, naczeln. gminy, Konopnicka Eugenia, nauczycielka, Stanisław Ś1iw a k, Jan Korzeniowski, Jan Gulewicz, Wojciech Kubowicz, Piotr Chirowski, Jan Maciejak, Franciszek Gulewicz. S. 91
Dawidów. Na miejsce Przewodn. G. B i e ń kowskiego dyrektora szkoły, przewodniczącym wybrano Ks. Wojtowicza Wojciecha proboszcza, s. 370

Kursy wyrobu kwiatów sztuczuych.
Kwieciarstwo sztuczne należy do najbardziej w Galicyi zaniedbanych gałęzi przemysłu domowego kobiet.
Nie mówiąc już o dziale artystycznym wyrobu kwiatów sztucznych do strojów damskich, za które krocie płaci Galicya rocznie fabrykom paryskim, trudnem do wytłómaczenia jest dotychczasowe zaniedbanie znacznie większego co do ilości i wartości handlowej działu tańszych kwiatów sztucznych i liści, do celów liturgicznych, do ozdób kościelnych i cerkiewnych, na wieńce po grzebowe. do strojów tańszych, do dekoracyi i t. p.
W samym Wiedniu istnieje 1.500 mniejszych i większych pracowni kwiatów sztucznych, podczas kiedy w Galicyi jest ich dotąd zaledwie 10 w całym kraju.
Dlatego też roczny przywóz kwiatów sztucznych i liści do Galicyi li czyć można na 1 i pół miliona koron rocznie.
Na dnie zaduszne sprzedaje się u nas, mimo szlachetnego przeciwdzia łania instytucyi dobroczynnych, zbierających datki na biednych, zamiast wień ców — zawsze jeszcze około 2 0 0 .0 0 0 wieńców, wartości łącznej około 600.000 koron.
Uważając, że mało który dział przemysłu nadaje się tak dobrze do 'wprowadzenia w zakresie przemysłu domowego — kobiecego i wymaga p tem bardzo małych środków na rozpoczęcie pracy — Liga Pomocy przemy słowej postanowiła zająć się z kolei żywiej tym działem przemysłu.

Postanowiliśmy w pierwszym rzędzie rozpowszechnić ten p r z e m y s ł p o w s i ą c h , gdyż ludność wiejska, mając ciągłą styczność z przyrodą — ma już w naturze swojej większą skłonność do produkcyi, wymagającej pe wnego podpatrywania natury.
Na pierwszy początek wybraliśmy wieś Dawidów, koło Lwowa, mającą ludność inteligentną, żądną zarobku — bo wysyłającą dziewczęta na mało popłatną, a dużo złych stron przedstawiającą „mularkę" do Lwowa.
W Dawidowie, podczas ostatniego postoju tamże Wystawy Ruchomej, utworzyliśmy Komitet Pomocy przemysłowej (p. Sprawozdanie niniejsze, str. 91) i temu Komitetowi, na którego czele stoi obecnie oddany z całą życzli wością tej sprawie miejscowy proboszcz, ks. Wojtowicz — powierzyliśmy stały nadzór i kierownictwo całej akcyi.
Znalazłszy chętną i gorliwą instruktorkę w osobie p. Teresy Dobrowol skiej, właść. pracowni kwiatów sztucznych we Lwowie-—rozpoczęliśmy akcyę, wskutek której w marcu 1910 powstały Kurs i Spółka wyrobu kwiatów sztucznych w Dawidowie.
Na kurs zapisało się na razie szesnaście robotnic, — córek miejsco wych włościan. Już po sześciu tygodniach nauki zaczęły dziewczęta tamtejsze wyrabiać zupełnie poprawny towar. Chcąc równocześnie zapewnić dla spółki kwieciarskiej w Dawidowie zbyt na tamtejsze wyroby — odnieśliśmy się do Zarządu Zakładu pogrzebo wego miejskiego we Lwowie, który potrzebuje rocznie wieńców za kwotę około 15.000 kor., z prośbą o poparcie naszej akcyi- Zakład pogrzebowy dostarczył nam z całą gotowością wzorów wieńców sprowadzanych dotąd z zagranicy i ściśle według tych wzorów wykonane wieńce, po cenie konkurencyjnej, przyrzekł Zakład pogrzebowy brać od Spółki włościańskiej kwieciarskiej w Dawidowie. W najbliższej przyszłości projektowane jest założenie pracowni liści do kwiatów sztucznych przy pomocy postępowych pras we Lwowie, wskutek czego produkcya wiejska kwiatów sztucznych dozna dalszego ułatwienia.

Wkrótce mamy zamiar stworzyć kurs kwieciarstwa także w innej wsi powiatu lwowskiego — a nie mniej wybrać na ten cel jedną z wsi okręgu .krakowskiego i tam także ten przemysł rozpowszechnić.
Z chwilą stworzenia projektowanej w naszym nowym gmachu Szkoły przemysłu domowego — ujętą będzie nauka kwieciarstw'a sztucznego w prawidłowe ramy. 346-347
Autor: Dariusz Zielonka

Duszpasterze Dawidowa w latach 1679 - 1689

Regularną posługę duszpasterską wobec ludności parafii Dawidowskiej w latach 1679-1689 pełnili następujący dominikanie:

1679-1680 Ks. Remigiusz Kwiatanowski

1679-1681 Ks. Franciszek Dzierżkowski, syndyk klasztoru we Lwowie (u Anastaziuka Dzieszkowski)

1680-1681 Ks. Franciszek Podgórski OP (Podgurski)

1681-1682 Ks. Tomasz Krzyszytowski OP (u Anastaziuka Krzyszałowski)

1682-1689 Ks. Apolinary Ordelski OP, od 29.10.1682 jako syndyk dawidowski (Syndicus Dawidoviensis)

W tym okresie w pojedynczych przypadkach sakramentów udzielali w Dawidowie następujący dominikanie: Ks. Felicjanus Kędzierzowski OP, Ks. Wincenty Geydroć OP (u Anastaziuka Geydra), Ks. Jacek Staniowski OP, przeor i socjusz prowincjalny (u Anastaziuka Stoniewski), Ks. Tomasz Kruszewski OP, Ks. Rajmund Patuszowski OP, Ks. Dominik Gruzto OP (u Anastaziuka Gruzło), Ks. Józef Kamiński OP, Ks. Bazyli Przeskiewicz OP lub Grześkiewicz, Ks. Konrad, Ks. Walerian i ks. Fryderyk Rostkowski OP.

Nazwiska dominikanów zostały odczytane z księgi chrztów, trzeba je sprawdzić w indeksach i słownikach dominikańskich, aby ustalić właściwą pisownie.

W poszczególnych latach posługa duszpasterska wyglądała następująco:

1679

Ks. Remigiusz Kwiatanowski

Ks. Franciszek Dzierżkowski, syndyk klasztoru we Lwowie

1680

Ks. Franciszek Dzierżkowski, syndyk klasztoru we Lwowie

Ks. Remigiusz Kwiatanowski

Ks. Franciszek Podgórski OP (Podgurski)

W pojedynczych przypadkach:

Ks. Felicjanus Kędzierzowski OP

Ks. Wincenty Geydroć OP

1681

Ks. Tomasz Krzyszytowski OP, głównie on obsługuje Dawidów

Ks. Franciszek Podgórski OP

Ks. Franciszek Dzierżkowski OP, syndyk

Ks. Jacek Staniowski OP, przeor i socjusz prowincjalny

1682

Ks. Apolinary Ordelski OP, działa od 5.10.1682 a od 29.10.1682 jako syndyk dawidowski (Syndicus Dawidoviensis)

Ks. Tomasz Kruszewski OP

Ks. Rajmund Patuszowski OP

W pojedynczych przypadkach:

Ks. Tomasz Krzyszytowski OP

Ks. Dominik Gruzto OP

Ks. Józef Kamiński OP

Ks. Bazyli Przeskiewicz OP

Ks. Konrad

Ks. Walerian

W tym roku działa w Dawidowie najwięcej duchownych i przypuszczam, że pod koniec roku, w październiku, podjęto decyzję o ustanowieniu jednego duchownego odpowiedzialnego za duszpasterstwo w parafii Dawidowskiej: zostaje nim o. Apolinary Ordelski OP.

1683